بررسی عوامل موثر بر تغییرات تنوع گونه ای در مراتع طالقان میانی (مطالعه موردی مراتع اطراف روستای وشته)

تغییرات تنوع گونه¬ای ممکن است ناشی از روابط بین گونه¬ای، عوامل محیطی و عوامل انسانی باشد. در این تحقیق نقش عوامل محیطی و عوامل انسانی (چرای دام و تغییر کاربری) بر تغییرات تنوع گونه¬ای مراتع اطراف روستای وشته در منطقه طالقان میانی بررسی شد. در این منطقه پنج تیپ گیاهی شناسایی شد که از این پنج تیپ یک تیپ گیاهی از اراضی زراعی رها¬شده و تیپ دیگر نزدیک آبشخور که چرای دام در آن شدید بود و بقیه شامل تیپ¬های با چرای متوسط، سبک و منطقه چرا¬نشده (قرق) بودند. نمونه¬برداری گیاه با استفاده از چهار ترانسکت 150 متری انجام شد و در طول هر ترانسکت 15 پلات یک مترمربعی به فاصله 10 متر از هم قرار داده شد. همچنین در ابتدا و انتهای هر ترانسکت پروفیل حفر و از عمق 30-0 سانتی متر نمونه خاک برداشت شد. بعد از جمع آوری اطلاعات، شاخص های تنوع گونه¬ای شانون – وینر و سیمپسون با استفاده از نرم¬افزار ecological methodology محاسبه شد. برای تعیین مهمترین عوامل تاثیرگذار بر تغییرات تنوع گونه ای از تجزیه مؤلفه های اصلی استفاده شد. نتایج تجزیه مولفه های اصلی نشان داد که بافت، ماده آلی، ازت، ارتفاع، هدایت الکتریکی و اسیدیته در تغییرات تنوع گونه¬ای منطقه تاثیر دارند. علاوه بر عوامل محیطی، تأثیر عوامل انسانی نظیر چرای دام و تبدیل کاربری نیز بر تنوع گونه¬ای بررسی شد اما این عوامل در تنوع گونه¬ای منطقه تأثیرگذار شناخته نشدند. در حالی که در تیپ poa bulbosa- sophora alupecroides تغییر کاربری وتیپ acantholimon erinaceum، onobrychis cornuta ،artemisia aucheri چرای شدید دام وجود داشت.